جزئیاتی خواندنی از نذر در حرم مطهر رضوی

حرم مطهر رضوی ملجأ فکری، فرهنگی و معنوی عموم ارادتمندانی است که از نقاط مختلف دنیا و ایرانی اسلامی به این آستان کبریایی مشرف می شوند. بسیارند زائرانی که هر زمان پا به این قطعه از بهشت می گذارند از سر ارادت و دوست داشتن مقداری از دارایی و یا بهترین چیزی را که دوست دارند، نذر حضرت می کنند.
سیدکاظم جعفرزاده، مدیر نذورات کل آستان قدس رضوی در یکی از روزهای سرد زمستانی، به گرمی ما را به حضور پذیرفت و با کلامی شیوا برایمان در مورد ارادت خالصانه زائران آستان مقدس رضوی سخنانی را گفت.مشروح این گفتگو را با هم می خوانیم:

*آقای جعفرزاده! ناذرین با چه روش هایی می توانند نذورات خود را پرداخت کنند؟
خوشبختانه امروزه پرداخت نذر برای زائران حضرت رضا(ع) بسیار ساده شده است، به طوری که می توان از راه های مختلف این کار را انجام داد. بسیاری از زائران طلا و یا پولی را که نذر کرده اند، داخل ضریح مطهر و پنجره ها می اندازند. یکی دیگر از راه های پرداخت نذورات مراجعه به دفاتر نذورات است که در بسیاری از صحن ها و رواق ها وجود دارد، امروزه اکثر افراد کمتر پول نقد به همراه دارند و بیشتر از کارت های بانکی استفاده می کنند، از این رو دستگاه های کارتخوان در تمامی دفاتر نذورات وجود دارد. همچنین برای راحتی عموم زائرانی که از کشورهای مختلف برای زیارت حرم مطهر رضوی می آیند، تمامی ارزهای خارجی نیز در دفاتر نذورات گرفته می شود.

برخی دوست دارند که مواد غذایی مانند خرما، زعفران، گندم، حبوبات، البسه، ویلچر، قالی و قالیچه، لامپ روشنایی و کالاهای ارزشمند قدیمی را نذر امام رضا(ع) کنند، از این رو دفاتر نذورات غیر نقدی مستقر در مبادی ورودی حرم مطهر این دسته از نذرها را تحویل می گیرند و رسید آن را به شخص می دهند. یکی دیگر از راه های پرداخت نذورات واریز وجه مورد نظر به شماره های کارت و حساب های آستان قدس رضوی است.

* چه تعداد دفتر نذورات در مجموعه حرم مطهر رضوی وجود دارد؟
تا سال ۱۳۴۴هجری شمسی در آستان قدس حضرت رضا(ع) محل و یا دفتری جهت دریافت نذورات وجود نداشت و عموماً افراد نذورات نقدی و طلا و نقره و جواهر زینتی خود را به داخل ضریح مطهر می انداختند.
نخستین دفتر مستقل جهت دریافت نذورات نقدی و اشیای با ارزش در سال ۱۳۴۸ هجری شمسی در رواق دارالسرو حرم مطهر ایجاد شد و دریافت دام زنده و گوشت، حبوبات، زعفران و... و. به صورت مستقیم توسط مهمانسرا تحویل و رسید آن به افراد داده می شد.

اما اکنون به منظور دسترسی راحت زائران، بیش از ۲۰ دفتر در صحن ها، رواق ها و ورودی های حرم مطهر وجود دارد که از این تعداد ۱۱ دفتر به صورت شبانه روزی و بقیه از ساعت هفت تا ۲۱ آماده دریافت نذورات نقدی و غیرنقدی زائران می باشند.

*در بین دفاتر نذورات، بیشترین مراجعات به کدام دفتر است؟
دفاتر نذورات واقع در رواق های دارالسرور، دارالولایه و دارالسعاده بالاترین مراجعات را دارند.

* عموماً نیات ناذرین که به دفاتر نذورات مراجعه می کنند، در چه حوزه هایی است؟
بیشتر نیات ناذرین در مورد نذر امام رضا(ع)، هدیه به امام رضا(ع)، نذر وسایل نقل و انتقال زائر، نذر میهمانسرای حضرت، نذر قسمتی از دام، نذر دام، نذر فرش های حرم مطهر، نذر روشنایی حرم مطهر، نذر بنای حرم، کمک به ساخت و توسعه مساجد، قربانی عید، رد مظالم، عقیقه، صدقات و خیرات، خواندن زیارتنامه و ادعیه، ختم قرآن، ایتام و فقرا می باشد که افراد بر اساس نیاتی که دارند، رسید دریافت می کنند.

* در بین این نیات، بیشتر نذورات در چه حوزه ای است؟
در بین ایرانی ها بیشترین نذورات ناذرین جهت میهمانسرای حضرت رضا(ع) می باشد و پس از آن مرمت و نگهداری ابنیه تاریخی اماکن متبرکه و فرش حرم، بیشترین ناذرین را به خود اختصاص داده است.
سالانه بیش از ۷ هزار گوسفند زنده نذر میهمانسرای حضرت می شود که این گوسفندان توسط ناذران محترم از راه های دور و نزدیک جهت اهدا به میهمانسرای این بارگاه ملکوتی حمل و تحویل دفتر دریافت وام می دهند. همچنین برخی از زائران نذورات نقدی و غیرنقدی مانند حبوبات، برنج و... در این خصوص دارند، که تحویل دفاتر می دهند.

جالب است که بدانید بیشتر نذورات زائران غیر ایرانی به ویژه پاکستانی در حوزه امور جاری اماکن متبرکه و مرمت و نگهداری ابنیه تاریخی آن است.

* اشاره کردید که سالانه ۷ هزار گوسفند زنده برای مصرف در میهمانسرا تحویل دفتر نذورات دام می شود، در این دفاتر آیا گوشت گوسفند و ... هم پذیرفته می شود؟
خیر، با توجه به مسایل بهداشتی که باید رعایت شود، در دفاتر نذورات دام تنها گوسفند زنده دریافت می شود و یا افراد با پرداخت وجه نقد می توانند در قسمتی از دام نیز سهیم شوند.
حتی گاهی دام های تحویلی به دلیل لاغری و نداشتن گوشت کافی بعد از مدتی نگهداری در مزرعه، ذبح می شوند و در اختیار میهمانسرا قرار می گیرند و یا اگر این دام ها به دلیل نداشتن گوشت کافی قابل مصرف نبود، فروخته و با وجه آن به صورت جایگزین برای میهمانسرا گوشت خریداری می شود.

علاوه بر ۷ هزار گوسفند زنده ای که برای میهمانسرا ناذرین نذر می کنند، سالانه حدود ۶ تا ۷ هزار گوسفند زنده و یا هزینه یک گوسفند برای عقیقه تحویل نذورات حرم مطهر رضوی می شود که گوشت های این گوسفندان توسط معاونت امداد مستضعفان آستان قدس رضوی برای محرومان و مستضعفان و مراکز خیریه صرف می شود.

منبع:قدس