منافقین داخلی کارشان بازداشتن مؤمنان از هماوردی با دشمن است

نفاق و دورویی یکی از بدترین خصلت هایی است که جان انسان ها را در بر می گیرد و بسترساز بسیاری از معضلات فردی و اجتماعی می شود.آیات متعددی از قرآن و نیز روایات بسیاری از اهل بیت(ع) در معرفی و مذمت و آثار مخرب این خصلت ناپسند وارده شده است.

یکی از معانی که لغت پژوهان برای <<نفق>> بر شمرده اند، این است که واژه <<نفق>> معناى تونلوراه زیرزمینىو<<نافقاء>>دربرابر <<قاصعاء>> به معناى یکىازدو سوراخ لانه موش صحرایى به کار رفته rlm;اند. برخى نیز احتمال دادهrlm; اندکهاین دو معنا، به یک دیگر بازگشته، یک ریشه دارند.به گفته ابن منظوردرلسان العربوفیروز آبادىدرتاج العروس، عرب مادهوهیئتrlm; هاى گوناگون <<نفق>>رابراى انسان به کار نمىrlm; بردوتنها پسازکاربرد قرآنى آن، معناى این واژهدرزبان عرب توسعه یافت. از این جهت می توان احتمال داد <<نفاق>> یعنی مسیر یا سوراخی که در قلب فرد پیدا می شود و ایمانیات فرد را مورد چالش قرار می دهد.

از منظر اسلام منافقان افرادی هستند که در ظاهر خود را مؤمن و مصلح نشان می دهند، اما در باطن ایمان ندارند؛ با افراد بی دین، رفت و آمد و خلوت می کنند. نمازشان با کسالت و انفاقشان با کراهت است، نسبت به مؤمنان عیب جویند، از جبهه و جهاد فراری و از خدا غافلند ریاکار، شایعه ساز و علاقه مند به دوستی با کفارند، ملاک علاقه شان کامیابی و ملاک غضبشان، محرومیت است، نسبت به پیشرفت مومنان نگران اما نسبت به مشکلاتی که برای مسلمانان پیش می ید شادند.

آیات ابتدایی سوره احزاب به مناسبت جنگ احزاب یا خندق چهره منافقان را به خوبی تصویر کرده است. خداوند در آیه9 ماجرای این جنگ را با امدادهای غیبی خویشبر اهل ایمان آغاز می کند و تا آیه11 به دنبال آن است که چندین معرفت را به اهل ایمان انتقال دهد که یکی از آنان ابتلای مؤمنان در صحنه های سخت نبرد مقابل جبههباطل است؛ خداوند در آیه نهم این سوره پس از آنکه از امدادهای غیبی خویش بر اهل ایمان در جنگ احزاب صحبت به میان می آورد، در ادامه از شدتصحنه این نبرد سخن می گوید سپس به معرفی چهره منافقان می پردازد که برخی از این موارد را در گذشته <<اینجا>> و <<اینجا>> عنوان کردیم و اکنون به ادامه آیات می پردازیم.

خداوند در آیات 18 و 19 خطاب به منافقان و در معرفی حالات آنان می فرماید:قَدْ یَعْلَمُ اللّهُ الْمُعَوِّقِینَ مِنْکُمْ وَ الْقائِلِینَ لِإِخْوانِهِمْ هَلُمَّ إِلَیْنا وَ لا یَأْتُونَ الْبَأْسَ إِلاّ قَلِیلاً<<18>>؛ بدون شک خداوند کسانی از شما که مردم را(از جبهه و جهاد)باز می داشتند و کسانی را که به برادران خود می گفتند به سوی ما بیایید(و خود را به کشتن ندهید)به خوبی می شناسد؛(آنان ضعیف و ترسو هستند)و جز اندکی به جبهه نمی روند. أَشِحَّهً عَلَیْکُمْ فَإِذا جاءَ الْخَوْفُ رَأَیْتَهُمْ یَنْظُرُونَ إِلَیْکَ تَدُورُ أَعْیُنُهُمْ کَالَّذِی یُغْشی عَلَیْهِ مِنَ الْمَوْتِ فَإِذا ذَهَبَ الْخَوْفُ سَلَقُوکُمْ بِأَلْسِنَهٍ حِدادٍ أَشِحَّهً عَلَی الْخَیْرِ أُولئِکَ لَمْ یُؤْمِنُوا فَأَحْبَطَ اللّهُ أَعْمالَهُمْ وَ کانَ ذلِکَ عَلَی اللّهِ یَسِیراً؛ در حالی آنان بر یاری شما بخیل هستند،که هرگاه(لحظات)بیم(و جنگ) پیش آید،آنان را می بینی چنان به تو می نگرند که چشمانشان(در حدقه) می چرخد،همچون کسی که مرگ او را فرا گرفته؛ پس همین که ترس از میان رفت، زبان های تند و خشن(خود را)بر شما می گشایند،در حالی که نسبت به خیر(مال و غنیمت)بخیل هستند،آنان ایمان(واقعی)ندارند و خداوند اعمالشان را محو کردهو این کار بر خداوند آسان است.>>

نکته1 ــ

بر اساس آیه18 <<معوّق>>به معنای باز دارنده و<<بأس>>به معنای سختی و میدان کارزار و جهاد است که در این آیه به معنای <<بازدارنده>> است و منافقان در صحنه های سخت نبرد میان مؤمنان و کفار کارشان بازداشتن برادران دینی خود از این کار است. لذا منافقان بزدل که خود از جبهه فرار می کنند، مانع حضور دیگران در جبهه می شوند. البته در قرآن به انواع برادری اشاره شده است، اما در این آیه منظور اصلی همان <<برادری سیاسی و حزبی>> است. از این جهت یکی از مهم ترین پیام های این آیه لزوم هشیاری مؤمنان در قبال مکر و ضعف منافقان است.

نکته2ـ

نکته مهم تری که در این آیه وجود دارد، بر اساس فرازقَدْ یَعْلَمُ اللّهُمی تواننتیجه گرفت خداوند بر تمام جزئیات صحنه نبرد بین مؤمنان با کفار توجه دارد. همان طور که در آیات قبل مطرح شد، خداوند یکی از فلسفه های نبرد را <<ابتلای مؤمنین>> معرفی کرد لذا منافقان یکی از وسایل ابتلای مؤمنان به آزمون های دشوار الهی است، در آنجا که فرمود: <<هُنالِکَ ابْتُلِیَ الْمُؤْمِنُونَ وَ زُلْزِلُوا زِلْزالاً شَدِیداً؛آنجابود که مؤمنان آزمایش شدند و به لرزهسختی دچار شدند.>>

منبع:تسنیم